Nasz patron

CHŁAPOWSKI DEZYDERY ADAM urodził się w Turwi 23 maja 1788 roku. Znany jest przede wszystkim jako działacz społeczno-gospodarczy w Poznańskiem, generał, uczestnik kampanii napoleońskich, adiutant Napoleona. Po klęsce Napoleona postanowił karabin zastąpić pługiem, w latach 1818-19 w Wielkiej Brytanii, pogłębiał wiedzę praktyczną w zakresie rolnictwa i leśnictwa, po powrocie do Wielkopolski stał się pionierem postępu gospodarczego. Jego majątek w Turwi należał do wzorowo prowadzonych. Od 1827 poseł, a następnie wicemarszałek (1830) sejmu prowincjonalnego Wielkiego Księstwa Poznańskiego. W trakcie Powstania Listopadowego ponownie chwycił za broń, walczył między innymi pod Grochowem, następnie na Litwie. W czerwcu 1831 mianowany został generałem. Po klęsce powstania przeszedł wraz z korpusem generała Antoniego Giełguda granicę pruską. Został uwięziony przez władze pruskie w twierdzy w Szczecinie.

Po odzyskaniu wolności współpracował z Karolem Marcinkowskim, współzałożycielem Towarzystwa Pomocy Naukowej. Udział Chłapowskiego w pracach Towarzystwa Pomocy Naukowej był mniej bezpośredni. Główny cel Towarzystwa, wspieranie kształcącej się niezamożnej młodzieży, popierał on w ten sposób, że kształcił u siebie przyszłych rolników wpisując się w ten sposób w ogólny nurt oświatowej pracy organicznej, który przeszedł wówczas przez Wielkopolskę. Wśród wychowanków Generała znaleźli się Maksymilian Jackowski, późniejszy organizator kółek rolniczych w Wielkopolsce, Feliks Karpiński, późniejszy rządca w Opiniogórze u Krasińskich, czy wreszcie Edmunt Matejko, brat Jana, wykładowca w szkole rolniczej w Czernichowie. Wśród wychowanków i uczniów Generała Chłapowskiego nie było synów pochodzących ze znaczniejszych rodzin ziemiańskich, których odstraszała surowość generała i niemal wojskowa dyscyplina jakiej poddani byli jego praktykanci. Ocenia się, że w okresie blisko 40 lat Generał Chłapowski wykształcił ok. 150 młodych ludzi, którzy następnie mocno przyczynili się do podniesienia poziomu rolnictwa w Wielkopolsce, które wówczas z powodzeniem konkurowało z rolnictwem z innych części Niemiec.

W uznaniu zasług tego wielkiego Polaka, Wielkopolanina i obywatela ziemi kościańskiej po jego śmierci, która miała miejsce w dniu 27 marca 1879, jego przyjaciele powołali do życia Towarzystwo Gospodarcze Wielkiego Księstwa Poznańskiego Gromadziło ono z dobrowolnych ofiar fundusz, który nazwano Stypendialnym Funduszem im. Generała Dezyderego Chłapowskiego. Odsetki z niego miały być przeznaczone na stypendia dla niezamożnej młodzieży, która kształciła się w zawodzie rolnika. Pierwszego stypendystę wyznaczono w roku 1883, a więc cztery lata po śmierci Generała. Do tej właśnie idei nawiązali twórcy Stowarzyszenia Oświatowego powołując je do życia i nadając mu imię Dezyderego Chłapowskiego.